Jak wygląda egzamin na tłumacza przysięgłego?

Tłumacz przysięgły – egzamin. Co zrobić, aby go zdać?

Egzamin na tłumacza przysięgłego, podobnie jak chociażby w przypadku egzaminu maturalnego, składa się z dwóch części. Aby móc do niego przystąpić, kandydat musi spełnić szereg ustalonych wymogów.

Wymagania względem podejścia do egzaminu na tłumacza przysięgłego są dokładnie spisane w ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U. z 2004 r. nr 273 poz. 2702). Jej treść dotyczy warunków nabywania uprawnień do tego zawodu, wyjaśnia, w jaki sposób powinien być wykonywany, a także wymienia wszystkie obowiązki osoby, która pełni tę funkcję.

Egzamin na tłumacza przysięgłego – wymagania

1. Osoba fizyczna, znająca język polski, posiadająca zdolność do czynności prawnych, niekarana;

2. Posiada obywatelstwo polskie, obywatelstwo jednego z krajów należących do Unii Europejskiej lub EFTA lub innego państwa (na zasadach wzajemności);

3. Posiada dyplom poświadczający ukończenie studiów magisterskich studiów wyższych
   na kierunku filologia lub innym, ale z jednoczesnym dyplomem ukończenia studiów podyplomowych w odpowiednim dla danego języka zakresie tłumaczenia;

4. Zdała egzamin, potwierdzający umiejętność tłumaczenia z języka polskiego na język obcy
   i z języka obcego na język polski, zwany ,,egzaminem na tłumacza przysięgłego”.

Są jednak pewne wyjątki. Powyższa ustawa może dopuścić do egzaminu osobę z innym obywatelstwem, niż polskie, ale jednocześnie stanowczo w takim przypadku podnosi poziom trudności. Chodzi o wymogi dotyczące ukończenia kierunkowych studiów wyższych czy obowiązkowy egzamin.

Istnieją również wymogi proceduralne, które kandydat musi spełnić, aby pozytywnie zdać egzamin na tłumacza przysięgłego. Aby podejść do części ustnej, wcześniej musi zaliczyć część pisemną. Ponadto w terminie 7 dni od momentu wyznaczenia daty egzaminu na rachunek Ministerstwa Sprawiedliwości należy wnieść opłatę w wysokości 800 zł.

Tłumacz przysięgły – egzamin

Finalne zdobycie tytułu, czyli zaliczenie egzaminu na tłumacza przysięgłego musi jednak zostać poprzedzone odpowiednim testem umiejętności. Bardzo często jest on porównywany do egzaminu maturalnego, dzięki któremu osoba zdobywa wykształcenie średnie. Między oboma formami potwierdzania umiejętności istnieją jednak zasadnicze różnice.

1. Pisemna forma egzaminu

Pierwszą częścią procesu prowadzącego do uzyskania tytułu tłumacza przysięgłego jest pisemna forma egzaminu. W jego trakcie wszyscy kandydaci otrzymują do przetłumaczenia cztery teksty. Czas, w jakim mają tego dokonać wynosi cztery godziny. Tłumaczenie dzielone jest na dwa kierunku: z języka polskiego na język obcy, a także z języka obcego na język polski. Tematy tekstów są odgórnie ustalone. W obu przypadkach jest to pismo sądowe, urzędowe lub teksty prawniczy, a także tekst o dowolnej tematyce. Za poprawne przetłumaczenie wszystkich czterech tekstów (dwa na język obcy i dwa
na język polski), kandydat może uzyskać maksymalnie 200 punktów (po 50 punktów za jeden tekst).

Po napisaniu egzaminu na tłumacza przysięgłego, wszyscy kandydaci oczekują na jej sprawdzenie przez Komisję Egzaminacyjną, która dokonuje tej procedury według ściśle określonych kryteriów. Każdy z nich jest oddzielnie punktowany, a całość składa się na ogólną liczbę punktów możliwych
do zdobycia, co jednocześnie wyjaśnia, na które aspekty kładziony jest większy, a na które nieco mniejszy nacisk.

• Terminologia i frazeologia subjęzyka specjalistycznego – 15 PUNKTÓW
• Zgodność treści przekazanej w tłumaczeniu z treścią oryginału – 10 PUNKTÓW
• Poprawność gramatyczna, ortograficzna i leksykalna – 10 PUNKTÓW
• Zastosowanie rejestru języka właściwego dla danego rodzaju tekstu – 10 PUNKTÓW
• Znajomość formalnych zasad wykonywania tłumaczeń uwierzytelnionych – 5 PUNKTÓW

2. Ustna forma egzaminu

Po informacji o pozytywnym zdaniu części pisemnej egzaminu na tłumacza przysięgłego, Komisja Egzaminacyjna wyznacza termin drugiego etapu, czyli części ustnej. Kandydat stoi przed dwoma zadaniami. Po pierwsze, musi dokonać tłumaczenia konsekutywnego, czyli możliwie jak najszybciej przełożyć wypowiedzi, które wygłosił egzaminator. Następnie kandydat staje przed tłumaczenie a vista czterech tekstów. Polega ono na natychmiastowym, bez wcześniejszego przygotowania przełożeniu tekstu pisanego.

Przebieg obu części egzaminu w formie ustnej może być w sporym stopniu uzależniony od egzaminatora. W przypadku tłumaczenia konsekutywnego, tekst może być odczytywany przez niego samego lub odtwarzany z urządzenia. Teksty a vista z kolei są wręczane kandydatowi bezpośrednio przed koniecznością dokonania przez niego przełożenia na inny język.

Tak jak podczas egzaminu na tłumacza przysięgłego w formie pisemnej, tematyka materiałów przy części ustnej jest konkretnie ustalona. W obu przypadkach kandydat musi przetłumaczyć teksty z zakresu pism sądowych, urzędowych lub prawniczych, a także tekstu z dowolnej tematyki.

Ustalając wyniku egzaminu z części ustnej, zespół egzaminacyjny każdy z tekstów może ocenić
na maksymalnie 50 punktów. Składa się na to:

• Terminologia i frazeologia subjęzyka specjalistycznego – 15 PUNKTÓW
• Zgodność treści przekazanej w tłumaczeniu z treścią oryginału – 10 PUNKTÓW
• Poprawność gramatyczna, ortograficzna i leksykalna – 10 PUNKTÓW
• Zastosowanie rejestru języka właściwego dla danego rodzaju tekstu – 10 PUNKTÓW

• Poprawność fonetyczno-intonacyjna, dykcja i płynność wypowiedzi – 5 PUNKTÓW

Andrzej Pawlak

Mam na imię Andrzej i jestem urodzonym kaliszaninem. Od 2 lat jednak mieszkam we Wrocławiu, gdzie pracuję w dużej firmie informatycznej. Moją pasją od dziecka było pisanie oraz języki obce. Dziś swoją fascynację łączę z pracą, która bardzo lubię za elastyczność i możliwości rozwoju. Dzięki temu dobrze wiem, jak przełożyć teorię na praktykę. Z przyjemnością podzielę się z Wami swoją wiedzą i spostrzeżeniami na różne tematy. Po pracy chętnie spędzam wolny czas na wyprawach w góry albo na wycieczkach rowerowych.